Bə mətni dəvarde

Antarktidə

Сe Vikipedija
Antarktidə

Antarktidə — votedən bə materiki, Antarktikə votedə isə materik ijən cəj ətrofədə byə dyjon, ləpəkon nəzərədə gətedən.

1819-1921-nə sorondə materiki rus səjjahon M.Lazarev ijən F.Bellinshauzen kəšf kardəšone.1911-nə sorədə Norvec səjjohi R.Amundsen nyso gutbi kəšfyš kardeše (14 dekabr 1911). Mateiki kəfšən dy edoə bion ivrədə 14,1 mln km²-e. Antarktika isə 53,5° nyso paniku nysoədə mandə 52 mln km² kəfšən aide. Materik Hind, Ašiš ijən dy Atlantik okeanon gyrd gətə buə. Mijonə bylydiš dy biə ğati ivrədə 2040 m-e.Materik mionə bylyndiəti dy biə ğati pegətədə dynjo ən bylyndə materik bedə. Bijə mijonə panyš 2000m, xəšəxuni poədə 4000-4500m-i rəsedə. Dynjo šinə ovi ehtijoti 80%-yš ijoe. Materiki bion ovbybun dynjo okeani səvijjə 60 metyrikuən vej ros bəbe. Atraktida dy drejk kəši vasitə N.Amerikəku čobedə. Antarktida kənon Uedell, Ross, Bellinshauzen, Amundsen və s dyjo ovon šyrtedə.Ən jolə ğəč Antarktida ğəče.