Cinə fəlsəfə
Cini fəlsəfə — Cini dunjovindemoni əsosonədə gylə.
Taryxi
[sərost bykə | kodi sərost karde]Ǧədimə Cinədə fəlsəfi dumot cəmə erə bə nav 5-6-minə əsronədə bə məjdon omə. Həmonə gardyšonədə ǧədəri təbiətə elmon: mexanika, astranomijə, təbabət, biologijə ižən čo zynemoni sahon ofəjə bin, bo inkišafi binošon noj. Ce həši ovšumi təǧvimən Cinədə ofəjə byə. Cy Cini astranom Ši-Šeni dynjoədə dy glə astovə katalogyš bə ičo varde (tərtibyš karde). Ǧədimə Cinədə fəlsəfi fikir bə kortəbii (yšdənbəsə) materializmi ižən bə idealizmi tərəf forməjn be. Cəmə erə bə nav 1-minə əsrədə nuvəjnə binoəkə metal, do, ov, otəš ižən bənə zəmini (bumi) penč gylə nuvəjnə elementi barədə, bə ijəndy əks binoəkəjon (jan-in bəsə dənyšim) təbii ro (dao) bə ičo barədə idejon pevylo bin.
Ǧədimə Cinədə 6 gylə əsos məktəb fəalijjət nišon ədəj -
1. Konfutsicijəti.
2.Maocijəti.
3.Ǧanun.
4.Daocijəti.
5.Naturfəlsəfə.
6.Nomon məktəb.
Ǧədimə Cini fəlsəfə bə məjdon ome ižən inkišaf karde de 5 gylə kitobi "Mahnejon kitob", "Taryxə kitob", "Adəton kitob", "Dəjgišətijon kitob" ižən de Cin-cju salnomə əloǧəjne.
Konfutsicijəti
[sərost bykə | kodi sərost karde]