Lankoni ǧələ

Lankoni ǧələ - Lankoni ǧələ bino 1726-minə sorədə noə bə. Əmma 1727-minə sorədə cəj eže təmom bə. Yn ǧələ cy dešməniku mudafiə be gorə ežešone. Tolyši xanlyǧi mərkəz lap siftə Ostoroədə bə. Pešo əv ce Ostoroku bə Lankon omə. Cəjo de İroni, Mijonə Asija, Hindistani, Rusijə əlogənyš həni ən mehkem bə. Šəhərədə bəzi sənətkoəti, tičarəti inkišafyš kardə. Əncəx šəhərədə žiəkəson rə-rə bə so məholi təlonon, hucumon məruz mandən. Bə cimi gorə Tolyši xani ce ingilisi, fransyzi sənətkonyš bə Lankon dəvət karde, bəvon ǧələ duteš asparde. ısat Lankonədə “Ǧələ” votə vyrə həmone ǧələ dilədə bino bə.

Lankoni ǧələ iminə Urusi-İroni muharibədə (1809-1813) İroni ǧošuni ən muhumə dajaǧa məntəǧə bə.

Ce ǧələ mudafiəcion arədə tyfoǧ nybe gorə šəhəri ən ǧədimə bi non Aǧa Məhəmməd šah Gacari devrədə, həm ən 1809 iən 1812-minə soronədə ce İroni zulumkoron tərəfiku sutə bən. 1809-minə sorədə Tehronədə bə ingilisi səfir ce Tolyši xan Mir Mystafa xaniku tələb kardedə ki, de Rusijə əlaǧə bybyro. Mir Mystafa xan bimi rozi bedəni. 1812-minə sori avgustə mangədə İroni da həzo ǧošun bə Tolyši məhol hučum kardedə. Yn dasə dilədə ce ingilisonku dy həzo nəfər hysbe. İroni ǧošuni co həzo odəm bə Lankoni ǧələ dešədə. By vaxt cy urusi oydu general P.S.Kotljarevski dyštə dasə bə koməg omedə. Urusi ǧošun ǧələ divon bə topi gullə gətedə. İroni ǧošun ce čurə lozyme, muǧavimət nušon dodə. Vej jolə ǧyrǧyn egynydə. İroni ǧošuni rəis Sadyx xan təslim bedəni. Uruson ə cəjku das kəšedənin. 1812-minə sori dekabri 31-ədə urusi əsgəron ce ǧələ divon binədə ǧərar gətedən. Topə gullon žiton uruson de šyndy bə ǧələ divon petatčdən. De ve cətini uruson ǧalibomedən. 1813-minə sori janvari 1-ədə Lankon bə urusi ǧošuni dast ovaštedə.

Lankoni ǧələdə ce ironižon məǧlubbə bəpešt Guluston sulh muǧaviləšon dəvase. Lankon bə Rusijə tərkib umžən gynie, ǧəza mərkəz be.

Lankoni ǧələ bəsə Boku ǧələsən dyžde.