Bə mətni dəvarde

Tolyšə əlifbo

Сe Vikipedija

Tolyšə əlifbo — əlifbo bo tolyšə zyvoni nyvyštejro. Tolyšə zyvoniro əlifbo cand kərə yštə grafikə sistemi ovaxtəše. Ysət bo tolyšə zyvoni latynə əlifbo əsosədə umumi əlifbo pegətə byə de kom Tolyšə Vikipedijən nyvyštə bejdə.

Ysətnə tolyšə əlifbo

[sərost bykə | kodi sərost karde]
# Hərf Hərfi nom (tolyši) Hərfi tələffuz (tolyši) # Hərf Hərfi nom (tolyši) Hərfi tələffuz (tolyši) # Hərf Hərfi nom (tolyši) Hərfi tələffuz (tolyši)
1
Aa
a
a
11
Žž
že
ž
21
Rr
er
r
2
Bb
be
be
12
Hh
he
h
22
Ss
es
s
3
Cc
ce
ce
13
Ii
i
i
23
Tt
te
t
4
Čč
če
če
14
Jj
je
j
24
Šš
še
š
5
Gg
ge
g
15
Kk
ka
k
25
Uu
u
u
6
Ǧǧ
ǧe
ǧ
16
Ll
el
l
26
Ff
ef
f
7
Dd
d
de
17
Mm
em
m
27
Vv
ve
v
8
Ee
e
e
18
Nn
en
n
28
Yy
y
y
9
Əə
ə
ə
19
Oo
o
o
29
Xx
xe
x
10
Zz
ze
z
20
Pp
pe
p

Avestə u Islami əlifbo

[sərost bykə | kodi sərost karde]

Ǧədimijədə u mijonə əsronədə tolyšon əčdodon Avestə əlifbo oko dojdəbin jaanki Islam dini ome bəpeštə ərəbi əlifbo[1] əsosədə nyvyštəbin.

«Syə Tolyš» ružnomə latyn əlifboədə 1929 sorədə.

Latynə əlifbo əsosədə SSRI vaxtonədə 1929 sori oxojədə əlifbo soxtə be[2]. Ym əlifbo soxtejə məšhurə tolyšə xodimon ištirok kardejdəbin, ym əlifbo tosə 1938 sori oko dojdəbin u əv žygo be[3]:

A a B v S s Ç ç D d E e Ə ə F f G g Ƣ ƣ
H h I i J j L l M m N n O o P p Q q R r
S s Ş ş T t U u V v X x Z z Ƶ ƶ Ь ь

1990 soronku cumcyko Azərbojčonə Respublikə bə latyn əlifbo ovašte bo tolyšə zyvoni azərbojčoni tyrkə zyvoni əlifbo əsosədə bo tolyšə zyvoni əlifbo bekardyšone bə məjdon[4]:

A a B b S s Ç ç D d E e Ə ə F f Ğ ğ H h
X x I ı İ i J j K k Q q L l M m N n O o
P p R r S s Ş ş T t Ü ü V v Y y Z z

Tolyšə kirilə əlifbo[5] oko doə bejdəbe tolyšə ružnomon cap kardejədə, nymunə: «Tolyš», «Talyšskij vestnik», «Šəvnyšt». Elminə əsəron komon Tolyši Millijə Akademijə xəbonədə cap bejdən de kirili əlifbo cap bin.

A a B b V v Q q Ğ ğ D d E e Ə ə J j Z z
İ i I ı J j K k L l M m N n O o P p R r
S s T t Y ü F f X x H h Ç ç C c Ş ş
  1. Daniel Paul. A comparative dialectal description of Iranian Taleshi. A thesis submitted to the University of Manchester for the degree of PhD in the Faculty of Humanities. — Manchester, 2011. — 466 p.
  2. Alfavit Oktяbrя. İtoqi vvedeniя novoqo alfavita sredi narodov RSFSR. — M., 1934. — S. 156—160.
  3. Z. Əhmədzadə, M. Nəsirli. Əlifbe. — Boqu: Azərneşr, 1935. — 80 s. — 6000 эkz.
  4. Numunə:Kniqa
  5. Talışsko-russkiй slovarь/Tolışə-ürüsə lüğət", M., 1976