Tolyšon assimiljasijə

Tolyšon assimiljasijə — ičtimoiji və mədəni hodison təsiri žijo tolyš yštəni tolyš təki hisob kardejdəni ijən nətičədə yštə tarixi, milliəti və moə zyvoni gin kardejdə.

Assimiljasijə

Tolyšə xanəti Ironi ku čo bəpeštə, bə tolyšon sə xəjli hodison omən. Xanəti bə urusi dasti omə vaxti bə peštə cy tolyšə xanəti ləǧv be və oxonəni xanən kyštə be. Soveti imperijə bə əməl omə peštə tolyšə zyvoni tikə ozavzijə be, 1928 sorədə bo tolyšon əlifbo ofəjə be, pešo tosə bə 1938 sor xəjli tolyšon ystənən bə tolyšə zyvon ve kitobon pegordınijəšon be. Dyminə Dynjo Čəngi bəpeštə tolyšon taleh bə cətino ružon dəgynin. Syftə soveti rəhbərəti yštən cic de tolyson bastəjəti hestbe əvonyš ləǧv karde və tolyšon cy Azərbojčoni milləton sijohiku molə bin və əvonyšon bynə azərbojčonyž təki nyvyštəšon be. 1937 sorədə cy ičlosi səj vaxtədə bə Mirčəfər Baǧirovi pars doəšon be ki ''Azərbojčonədə žiyə ironi zyvonədə gəp žə milləton talehi cic cəš kardejdə'' və ym parsijən Mirčəfəri žygo čəvobyš doəšbe: ''tolyši, tati və kyrdi zyvon bə kəno noj lozime və bə tyrki jəni azərbojčoni zyvoni umutej lozime''. Tolyson nom, zyvon ləǧv kardə bəpeštə Azərbojčoni tarixšynoson cy tolyšon tarix ǧəlp kardə be. Kadusijon, kaspijon və gelon bynə ǧəfǧazi ǧəbilon təki nyvyštə bəbin, bə cəj gornə ki tolyšon rišə ironiku bəvon pesyndynej lozim be. Babək və xorrəmdinon bynə tyrki mysohidə kardəšon be. Soveti imperijə vylo bəpeštə tolyšon de Əliəkrəm Hummətzodə və Fəxrəddin Əboszodə koməgi muxtarijət ofəjəšone. Hejdər Əliev bə sijosət omə bəpeštə cy tolyšon ve saxtə ružon bino bin. Cy tolyši muxatrijəti muxbiron nimə kyštə bin və nimə zindonədə dustəǧ bin.