Tofiǧ Ilhom

Tofiğ Ilhom

Tofiǧ Ilhom (Šahbazov Tofiǧ Ejnəli zoə) — moədə byə Tolyšə məholi Masalu rajoni Ǧyzlyvo dijədə 1941-minə sori avgusti 9-də. Pyəš hukuməti məmur, moəš kolxozədə koəkə byə. Bə iminə sinif 9-minə sinədə šə. 4-minə sinifədə handeədə yštə ha dyglə cəši rušnə gin kardəše. Yštə təhsil dəvom kardəše məxsusi internatə məktəbədə. 1963-1968-minə soronədə əjani handəše bə vaxtinə Azərbajčon Dovlətə Universiteti, ysətnəni BDU filologija fakultədə. 1968-minə soriku tobə yštə umri oxoj (32 sor) Ǧyzlyvo di mijonə məktəbədə muəllim ko kardəše.

14 siniku bino kardəše bə bədiijə fəalijjət. Yštə šeironyš dyglə zyvonədə -həm bə tyrki, həmən bə tolyši nyvyštəše. Əsəronyš cap byə muxtəlifə gəzetə ižən žurnalonədə. Iminə šeiryš «Azərbajčon pioneri» žurnalədə cap byə. Šeronyš ən vej bešə «Lankon» gəzetədə. Pešo mutəmadi cap byə "Tolyši sədo” gəzetədə.

Vej mahnejon peǧandə byən bə Tofiǧ İlhomi šeiron muǧənnion tərəfədə. Baloǧlan Əšrəfov de Səməd Tolyši vote bəbe ki, dəcəj šeron bə arena bešən. İsrail Məmmədovi de İsmajil Səfərovi bəcəj syxanon mahne peǧandəšone ižən de jolə məhorəti ifa kardəšone. Hətta Tofiǧ İlhomi yštənyšən gyləj "Nazilə”nomədə šeer nyvyštəše, bəj mahne peǧandəše. Həminə mahne Səməd Tolyši esətən ifa kardedə.

Tofiǧ İlhomi həmro Dilšad xanymi vej zəhmət kəšəše dəj. Cəj dyglə cəšon nyvindonən de Dilšad xanymi koməgəti bə tolyšə xəlǧi tale aid byə həmə tədbironədə ištirok kardəše.Dilšad xanym bəjo vində cəš, nəvə lyng byə. Xydo cəj šyti rəhmət byko. Vote bəbe ki, Tofig İlhom de həmə tolyši šairon, ənyvyšton, nominə odəmon vindemonədə byə.

Məšhur junani šairi Homeriən dy gylə cəšon vindəšni. Ənčəx əj bəštə xəlǧi «Iliada» de «Odesseja» nomədə dy gylə poeməš ərməǧon kardəše. Əve Azad Talyšoǧlu votəše: «Tofiǧ İlhom tolyšə xəlǧi Homere». Cəj šeiron bə koǧəz ovoštyneədə ižən bə i vyrə gyrdə kardeedə syftə jolə kinəš Ulkər məšǧul byə. Pešo yn ko cəj rukə kinə Azərguli dəvom kardəše.

Tobə ysə 9 gylə kitobyš cap byə: «Kafte» (1993), «Gyzyl gul» (1995), «Iki xoruz» (1997), «Kərbəladan gələn səslər» (1998), «Kitablaryn anasy» (1998), «Xəzinələrin acary» (2000) ižən «Az tolyšim» (2001). Iminə ižən oxonə kitobyš tolyši zyvonədə, əmandəni penč gyləjni tyrki zyvondəj. Cy haft gylə kitobədə ənčəx «Az tolyšim» kitob šairi vəfot karde bədigə cap byə. Həminə kitob, tolyši məšhurə alimə zoə Doktor Əli Əbdoli İron İslam Respublikə Rizvanšəhrədə cap kardəše de latyni grafikə. 2005-minə sorədə həvəsko tolyššunas Rabil Abdinovi de Mušfig Abbasovi cəj tolyšiədə byə šeeron «Tolyšə əsəron» nomədə 3 čildədə bə cap hozy kardəše. Cə kitobon 2 čild cap byə, 3-minə čild de maddi problemon səbəbi hələən yštə capy ro bə cəše.

Ədəbijot

• Barat Gasymov. “Gyləy šair hestbe”, “Talyšskij vestnik”, № 15, 2004
• Əli Əbdoli bə Tofiğ Ilhomi “Az tolyšim” kitobi nyvyštə myǧəddimə (bə farsi), Iron, Rizvanšəhr, 2001, səh.3-6.
• “Lankon”, ružnomə dast, 1990-1993.
• Rabil Abidini bə Tofiğ Ilhomi “Tolyšə əsəron”, I kitobi nyvyštə myǧəddimə, B. 2006, səh.5
• “Tolyšə sədo”, ružnomə I dast, (1992-1994).
• Tofiǧ Ilhom. “Tolyšə əsəron”, II kitob, Boku. 2006. 128 səh.
• H. Məmmədzodə “Tolyši šair-ənyvyšton” “Tolyš”, ružnomə, № 1(6), maj, 2002.