Čoǧrafijə

Čoǧrafijə (kana Junani γεωγραφία - zəmini izoh karde, γῆ — zəmin, γράφω — nyvyštəm, təsfir kardəm) — junan syxani bə geo - zəmin, grafo - nyvyštəm, təsvir kardəm.

Čoǧrafijə elmi bani Eratosfen hisob bejdə. Cəmə planetədə byə proseson umutedə. Ym elm cəmə erasə 2 həzo sor bə nav bino byə. Mijonə sasoron bəpeštə ym elm ve inkiušaf kardyše. Əv čoǧrafija elmi bə dy vyrəš čoš kardə. Gyləjni nomyš “ivodə(umumi) čoǧrafija”, dyminə poə nomyš “ölkəšunasəti” noəše. Nuə čoǧrəfijan elmi ejni ǧajdədə ijan bə dy vyrə čo bedə. Əmma, nomnoš dəgiš buə.İminə poə nom fiziki čoǧrəfijə, dyminə poə nom igtisadi čoǧrəfijə. Dy čoǧrəfijə elmi əvlod buə elmonən heste ymon geomorfologijə, paleočoǧrəfijə, iglimšunasəti, zamini čoǧrəfijə, hidrologijə ijan sijasi čoǧrəfijə. Civonku čo bə texniki elmon aid kardəbuə kartegrafijan by elmi aide.Bə čorəfijə elmi kamiši nez buə elmondə Tibb čoǧrəfijə inən hərbi(čangə) čoǧrəfijan heste.

1. Komleks elm, hansiki cy Yeri coǧrafi təbəǧon umutejdə və əsas dygǧətyš bə zaman-məkan ǧanunaujǧunluǧi aškar kardeje. Cy coǧrafijə elmon əsas umutə objekt geosferaje (biosfer, atmosfer, litosfer, hidrosfer və torpaǧi təbəǧon) və geosistemonin (landšafton, iglimə zonən,biogeoцenozy ..)
2. Gyrdə kardə byə zyneje cy gyli ərazi, objekti, prosesi zaman-məkan həxədə (Cy materikon užən okeanon coǧrafijə, Tolyši čoǧrafijə, cy čəhra čoǧrafijə, cy infeksijə coǧrafijə...)