Portal:Mədənijət
|
|
 Bə Mədənijət portal xəš oməjonMədənijət – ce insoni ijən čəmijjəti inkišafi myosirə səvijəje, insoni ofəjə kardə və nəsliku bə nəsl dəvardə maddi ijən mənəvi dəjəronin. |
|
|
|
 Intiboh dovri fəlsəfə Intiboh dovri fəlsəfə — fəlsəfə fikri tarixədə intiboh dovri fəlsəfə əsos vyrə gətedə. Ym fəlsəfə ənənəvi čəmijjəti bohrangyləjən iminə sənaje čəmijjəti ofajə be dovrədə (XIV sasor – XVII sasori syftə) Avropədə (ən vejən Italijədə) kilsə de sxolastika vəjnə mybarizədə ofajə byə. Intibah devri fəlsəfə cy Antik devri fəlsəfə əsas pegətedəbe. Cy təbiəti fəlsəvonon sxolastika de sxolastik aristotelvonəti vəjnə bedəbin. Elmədə nujə mejlon Leonardo Da Vincini, Nikolaj Koperniki, Iohann Kepleri, Galileo Galileji nyvyštəjonədə vinde bedə. Cy dynjo elm, mədənijjət fəlsəfi fikir tarixədə Leonardo Da Vinci (1452-1519) əsas vyrə gətedə. Əv cy intiboh devri rəssam, rijazijjatvon. mexanik be. Leonardo cy dynjo həgigəton de elmi ro bəsə dəše fəlsəfə əsas vəzifə hisob kardedəbe. Əv votedəbe həgigət i gyləj, əvən dini ne elmi əsas pegətedə. Nujə təbiətšunasəti əsas alimonəd gyləjən Nikolaj Kopernik (1473-1543) be. Əcəj ən jolə ko helisentrik sistemi pijədo karde be. «Səma čisimon devrany həggədə» əsərəd ym sistemi əsasonyš izah kardəšbe. Cy italjan fəlsəfə ən jolə filosofonədə. təbiət fəlsəfə ofajə kardəkəsonədə gyləj Bernardo Telezio (1509-1583) bə. Əv votedəbe hər čynəvə čisme, maddij hərəkət de ovaxte bə jəndy vəjnə bə 2 ğuvvon-sard de gami čangədə ofajə bedə. Əcəj fikir žoğo be «cy hərəkəti mənbə təbiətiku kənoadə ni, cy təbiəti yštənədəj». (bə məǧolə dəvard...)
Numunə:Portal mədəniyət zındəyon?
 |
|
|
|
 Çı İslami fərhənq Islami fərhəng bə žimon kardə odəmon cy Xydo gyrd jolə baxšəj,bo žimoni gylə tožə loj. Islam təbiəti ,sovy əj har ci de Xydo angyl kardejdə. (Žintono ijan pentono) žəgo gylə ci ni ki, əcəj anbo Bəməku nybu. Mande Əmə cəvonədə ənčəx kali (čuzməhali) gylon enomnidəmon. (Hičr surə 21 ajə). Demijan žygo dynjo təbiətədə gulpaməti onə Xydo bə sijasi, igtisadi, elmi ijan bə fərhəngi ǧanunon həmə əcəj sərənčomədə bej nišo dodə. Xydo təbiətyš ijan odəmyš bəcəjro ofəjəše ki, əvon jəndy pur bykən de ahəngi byžijon. Žygo diə kardədəj ym sof, ce ekologijə ysətnə vaxtədə cəmə nyrəsə kam-kəsyronədəj.
 Beatles 1960-inə sorədə Beatlesədə bə məjdon bešə Ingilis Rok Grupe. Beatles musigi tarixədə ən jolə hadisondə gyləjni byə. Yn grup bə musigi tarixi ve jolə tohfə doəše, vote bəbe ki, musigi tarixədə tožə jolə səhifə okardəše. Detobə ysət yn rok grup yštə populjuarətiš ogətə. Bə ym grupi, bəcəj mahnion aludəəti de "Beatlemania" nomi məšhure dynjoədə. Beatles-i təsir bə musigi sənaje təsir hələən dəvom kardə. Grupi uzvon Čon Lennon, Pol Makkartni, Čorč Harrison ijən Rinqo Starr byən. (bə dumo dəvard...)
|
